Din ve Kültür İlişkisi Üzerine

“Din, kültürle kendisini nasıl irtibatlandırır? Kültür, insanın dinini anlama ve yaşama tarzına nasıl tesir eder? Dini anlama ve uygulamada meydana gelen gelişmelerin geçerli/sahih olanları ile olmayanları birbirinden nasıl ayırt edilebilir?” gibi sorulara cevaplar arayan Prof. Dr. Recep Kılıç, din ile kültür arasında karşılıklı ilişkiyi hem teorik olarak hem de gündelik hayatımızdaki örnekleriyle açıklıyor. Bir tarafta din, içinde doğduğu kültürün temel unsurlarından etkilenirken diğer taraftan da kültürün temel unsurlarını şekillendirir. Mesela dinin mabedinin mimari yapısı, büyük çapta kültür tarafından şekillenir. Bu şekillendirmede söz konusu kültür ortamında hâkim olan bilgi birikiminin, iklim şartlarının, coğrafî yapının ve teknolojik imkânların etkisi büyüktür. İlk dönem İslam tarihindeki cami mimarisi ile günümüz cami mimarisi arasında farklılıklar olduğu gibi, Türk cami mimarisi ile herhangi bir Afrika ülkesindeki cami mimarisi arasında günümüzdeki farklılıklar da, kültürün dinî yapı üzerindeki etkisini somut bir şekilde gösterir. Aynı durum, dinî giysilerdeki farklılık veya çeşitlilik açısından da geçerlidir. Kültür belirli alan ve seviyelerde dini etkilerken diğer taraftan da din, içinde doğduğu kültürü, hem inanç, ibadet ve ahlak esasları ile hem de bu esaslara bağlı olarak ortaya çıkan hayat tarzı ile zenginleştirir ve şekillendirir.