Türk Medeniyeti Tarihi

Ziya Gökalp'ın düşünce adamlığının yanı sıra bilim adamlığı vasfının da ortaya çıktığı eserlerin başında hiç şüphesiz Türk Medeniyeti Tarihi gelmektedir. Türk medeniyeti tarihi, hazırlanış biçimi, terminolojisi ve yöntemiyle bilimsel bir eserdir. Üstelik kitapta yer alan bilgiler artık bugün yenilenmiş ve güncellenmiş olsa da Gökalp'ın değerlendirmeleri ve yorumları bugüne kadar hala aşılamamış ve bu çalışması ışık tutucu ve öncü bir eser olma özelliğini hiç kaybetmemiştir. Gökalp, Türk medeniyeti tarihini bir bütün olarak yazmayı planlamış olsa da ömrü buna vefa etmemiş ve yalnızca “İslamiyet'ten Evvel Türk Medeniyeti” kısmını tamamlayabilmiştir. Türk Medeniyeti Tarihi; Başlangıç kısmında verilen bir takım teorik bilgilerden sonra beş kitaptan oluşmaktadır: İslamiyet'ten Evvel Türk Dini, Türk Muakelesi (Mantığı), İslamiyet'ten Evvel Türk Devleti, İslamiyet'ten Evvel Türk Ailesi ve İslamiyet'ten Evvel Türk İktisadı.

KİTABIN İÇİNDEN:

Bugün Türk kültür ve medeniyet tarihiyle ilgili çalışacak heraraştırmacının ilk başvuru kitabı herhalde Türk Medeniyet Tarihi olmalıdır. Bugün, her ne kadar temel eserleri okuma zahmetine katlanamayan kerameti kendinden menkul bilen sığ bir bilim ve fikir anlayışı hakim olsa da altın yere düşmekle sakıt olmaz.

Nitekim Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa KemalAtatürk'ün, Türk Medeniyet Tarihi'ni okuduğunu, bazı yerlerini işaretleyip notlar aldığını bilmekteyiz.

Türkçülüğün Esasları'nı yayımladığı 1923 yılında Diyarbakır'danmilletvekili seçilen Ziya Gökalp, bir yandan Yeni Türkiye dergisini çıkarmakta, öte yandan Anayasa hazırlığı başta olmak üzere siyasi faaliyetlere katılmaktadır. 1924 yılı başlarında hastalanan Gökalp, Türk Medeniyeti Tarihi'ni tamamlamak için büyük gayret sarf etmiştir. Tedavisi için İstanbul'a gitmesi de ancak kitabın basımını üstlenen Maarif Vekaleti'nden yani Mili Eğitim Bakanlığı'ndan aldığı avansla mümkün olabilmiştir. Bu arada Türk Medeniyet Tarihi adlı eserin “liselerin ikinci devresine mahsus” bir ders kitabı olduğunu da hatırlatalım. Gökalp; dostu Yahya Kemal'in telkin ve ikna çabaları sonucunda Büyükada'ya taşınmış, burada Ahmet Ağaoğlu, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Celal Sahir Erozan, Necmettin Sadık Sadak, Fuat Köprülü gibi aydınlarla toplantılar yapmıştır. Büyükada'da yaşadığı günlerde de Türk Medeniyet Tarihi'nin tashih işleriyle meşgul olan Gökalp, 25 Ekim 1924 tarihinde vefat etmiştir.