Ali Akar Sivas'ta doğdu. 1988 yılında KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. Kısa bir süre orta öğretimde öğretmenlik yaptıktan sonra 1990'da Fatih Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bölümü’nde açılan Araştırma Görevliliği sınavını kazanarak üniversiteye geçiş yaptı. Yüksek lisans çalışmasını Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Eski Anadolu Türkçesi alanında hazırladı (1992). Doktorasını ise 1997 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Türk Dili Ana Bilim Dalı'nda tamamladı.

Askerlik görevini, Kara Harp Okulu'nda yedek subay öğretim elemanı olarak yaptı (1999-2000).

2006’da doçent, 2011 yılında profesör oldu.

Çalışma alanı yoğunlukla Türk dili tarihi, tarihî Türk lehçeleri, Oğuz grubu lehçeleri, Eski Anadolu Türkçesi, Türkiye diyalektolojisi ve Türkiye-Türk Dünyası sosyal ve kültürel ilişkileri olan Ali Akar'ın, ulusal ve uluslararası dergilerde çok sayıda makalesi yayımlandı. Rusya, İsveç, Hollanda, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Moğolistan, Ukrayna, Romanya, Kosova, Mısır ve Suriye'de çeşitli bilimsel toplantılarda bulundu.

2012 yılında İsveç'in Uppsala Üniversitesi'nde Türkiye'de diyalektoloji çalışmaları ve son dönem Türkoloji eğitimi konularında seminerler verdi.

2017 yılında V. Türk Dünyası Ekonomi Forumu tarafından “Türk Dünyasına Hizmet Ödülü”, 2018 yılında Kırgızistan K. Tınıstanov Adındaki Isık Köl Devlet Üniversitesi tarafından "Manas'ın Mirasçıları: Türk Dünyası Kültürüne Hizmet Ödülü" ile, 2019 yılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde alanında en çok araştırma yapanlara verilen “Sosyal Bilimler Bilim Ödülü” ile ödüllendirildi.

Evli ve iki çocuk babası olan Ali Akar, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde görev yapmaktadır.

KİTAPLARI

1. Türk Dili Tarihi, Dönem-Eser-Bibliyografya, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2005.
2. Muğla Ağızları, Muğla Üniversitesi Yayınları, Muğla 2004.
3. Muğla ve Yöresi Ağızları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2013.
4. Gelibolulu ‘Mustafa ‘Ali, Mirkâtü’l-Cihâd, Dil İncelemesi-Metin-Dizin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2016.
5. Nuri Yüce Armağanı, (Editör: Ali Akar), Günce Yayınları, Ankara 2017.
6. Türik Tiliniñ Tarihı, Eltanım Yayınları, Almatı 2017.
7. Oğuzların Dili-Eski Anadolu Türkçesine Giriş, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2018.
8. Düşünen Türkçe, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2019.
9. Bilge Tonyukuk Yazıtı, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2020.