Nigâr Refibeyli 1913 yılında Azerbaycan’ın nüfus ve önem bakımından ikinci büyük şehri Gence’de asil bir ailede doğdu. Dedesi Elekber Refibeyli tek Gence’nin değil, tüm Azerbaycan’ın en ünlü ve saygıdeğer kişilerindendir. Onun vefatı zamanı o devrin Azerbaycan gazeteleri bu kederli haberi manşetlerden duyurdu. Tüm ülkedeki camilerde Elekber beyin anısına mevlit okundu. Refibeyli neslinin Rus imparatorluğuna karşı baş kaldıran kahraman Gence hükümdarı Cavat Han’a kadar uzandığını, ünlü Rus yazarı kont Lev Tostoy ile akraba olduklarını söyleyen araştırmacılar vardır. Nigâr Refibeyli’nin babası Hudadat bey ilk Azerbaycan Cumhuriyetinin ilk Sağlık Bakanı idi. Daha sonra Gence’nin general-valisi olmuştur. Sovyetler Birliği kurulduktan ve Azerbaycan da bu birliğe katıldıktan sonra Bolşevik iktidarı halk arasında en büyük saygınlığa ve ağırlığa sahip olan Refibeyli ailesine karşı amansız ve sert takiplere başladı. Hudadat Refibeyli Bolşevikler tarafından öldürüldü. Refibeyli ailesinin bazı mensupları Türkiye’ye, İran’a gitmeli oldular. İzlerini kaybettirmek için soyadlarını bile değiştirdiler. Türkiye’de Arran, Saygın, Askeran soyadlarını aldılar. Türkiye Cumhuriyetinde de yüksek askeri görevler üstlendiler. Refibeyli soyadına karşı takipler, kabullenememe Sovyetler Birliğinin bütün zamanlarında devam etmiştir. Bütün bunlara rağmen Nigâr Refibeyli şiirler yazıyor, Azerbaycan’ın edebi ortamında eserleri ile kendinden söz ettiriyordu. 1937 yılında Azerbaycan’ın ünlü şairi Resul Rıza ile evlendi. Rejimin takiplerine ve yasaklarına rağmen, Nigâr Refibeyli şiirleri ile halkın takdirini kazanmış, Azerbaycan’ın edebî muhitinde söz sahibi olmayı başarmıştır. Refibeyli soyadına karşı alerjisine bakmaksızın, halk arasında Nigâr Refibeyli’nin popülaritesini gören iktidar ona fahri adlar, madalyalar ve sonunda SSCB’nin en prestijli “Devlet Sanatçısı” ünvanını vermiştir. Nigâr Refibeyli 1981 yılında çok sevdiği ve aşkları masal, efsane olan eşi Resul Rıza’nın vefatından 100 gün sonra dünyasını değişmiştir. Nigâr Refibeyli’nin şiirleri Rus, Türk ve bazı Avrupa dillerine çevrilmiştir. Þimdi Nigâr Refibeyli’nin Gence şehrinde heykeli dikilmiş, adı okula verilmiştir. Başkent Bakü’nün merkez caddelerinin birine Nigâr Refibeyli adı verilmiştir. Nigâr Refibeyli ve Resul Rıza’nın yaşadıkları evin dış duvarında “Burada Azerbaycan’nın Devlet Sanatçıları Resul Rıza ve Nigâr Refibeyli yaşamıştır” yazılı hatıra panosu asılmıştır. Resul Rıza ve Nigâr Refibeyli’nin yaşadığı evin müze olması hakkında devlet kararı çıkarılmıştır. Nigâr Refibeyli’nin şiirleri okul ve üniversite programlarına alınmıştır. Halen de şiirleri yayın evleri tarafından tekrar-tekrar basılıyor. Nigâr Refibeyli’nin üç çocuğu vardır. Nigâr Refibeyli ve Resul Rıza’nın oğlu Anar Rızayev Azerbaycan’ın “Devlet Sanatçısı”, millet vekili, parlamento Kültür Komisyonu Başkanı, Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı, Azerbaycan ile Türkiye Parlamento Dostluk Komisyonu başkanıdır. Torunu: Tural Rızayev