Prof. Dr. Sönmez Kutlu; 1963 yılında Refahiye’de doğdu. 1987 yılında Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1988 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı’na Araştırma Görevlisi olarak atandı. 1990’da “Mürcie’nin Doğuşu ve İ’tikadî Görüşleri” başlıklı tezi ile Yüksek Lisans’ını tamamladı. 1992’de, alanında araştırma yapmak üzere altı ay İngiltere’de bulundu. 1993’te, alanında araştırma yapmak üzere bir yıl Mısır’da bulundu. 1994’te “Mürcie ve Horasan-Maveraünnehir’de Yayılışı” başlıklı tezi ile Doktor unvanını aldı. 1997 yılında Doçent unvanını aldı. 1997-1999 yılları arasında Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde vekaleten Dekan Yardımcılığı yaptı ve kendi alanında dersler verdi. 2003 yılında Profösör oldu. Halen Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. 01 Nisan-22 Temmuz 2012 tarihleri arasında ABD Princeton Üniversitesi Yakın Doğu Araştırmaları Bölümü’nde “Batılı Araştırmalarda Alevilik Algısı” adlı bir proje üzerine araştırma ve incelemelerde bulunmak üzere Misafir Öğretim Üyesi olarak bulundu. 01.09.2014-30.06.2015 tarihleri arasında Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Türk-Kazak Üniversitesinde ders vermek üzere görevlendirildi. 15-30 Kasım 2014 tarihleri arasında Kazakistan Al-Farabi Üniversitesi’inde Türkoloji Bölümü’nde misafir öğretim üyesi olarak dersler verdi. İngilizce, Arapça, Kırgızca ve Kazakça bilmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Eserleri
Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, II. Baskı, Ankara 2002.
Selefiliğin Fikri Arkaplanı, Otto Yayınları, Ankara 2016.
İmam Mâturîdî ve Maturidilik (Tarihi Arka Plan, Hayatı, Eserleri, Fikirleri ve Maturidilik Mezhebi), Haz. Sönmez Kutlu, Otto Yayınları, Ankara 2015.
Din Anlayışında Farklılaşmalar Türkiye’de Alevîlik-Bektaşîlik, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara 2003.
Alevîlik-Bektaşîlik Yazıları Aleviliğin Yazılı Kaynakları Buyruk, Tezkire-i Şeyh Safî, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2006.
Mezhepler Tarihine Giriş, Değerler Eğitim Merkezi yayınları, İstanbul 2008.
Çağdaş İslamî Akımlar ve Sorunları, Fecir Yayınları, Ankara 2008.
Şeyh Safiyüddîn el-Erdebilî, Makâlât (Safvetu’s-Safâ’nın 4. Bölümü’nün Anadolu’da Yapılan Türkçe Çevirisi ), Tahkik: Sönmez Kutlu-Nizamettin Parlak, Horasan Yayınları, İstanbul 2008.
Türkler ve İslam Tasavvuru, İsam yay,. İstanbul 2011.
İslam Düşüncesinde Tarihsel Din Söylemleri, Otto yayınları, Ankara 2012.